Bağları asırlara dayanan Türkiye ile İspanya arasında gerek ikili gerek çoktaraflı düzeylerde muazzam bir işbirliği bulunmaktadır.

XV. ve XVI. yüzyıllarda Akdeniz’in iki ucundaki iki büyük imparatorluk olan Osmanlılar ve İspanyollar arasındaki ilişkiler, İnebahtı(7 Ekim 1571) Savaşı’nı izleyen iki yüzyıllık bir çatışma döneminden sonra, Eylül 1782’de İstanbul’da imzalanan Türkiye-İspanya Barış, Dostluk ve Ticaret Antlaşması temelinde devam etmiştir. Sözkonusu Antlaşmanın onay belgelerinin, İspanyol Elçisi Juan de Bouligny tarafından törenleOsmanlı Padişahı I. Abdülhamid’e sunulduğu25 Nisan 1783 tarihi, çağdaş Türk-İspanyol ilişkilerinin başlangıç tarihi sayılabilir. Bu şekilde, İstanbul’daki İspanyol Elçiliği de faaliyetine başlamıştır. Madrid’de bir Türk Elçiliği ise 1857 yılında açılmıştır.

Türkiye ve İspanya Hükümetleri, 1 Ocak 1951 tarihinden itibaren, aralarındaki diplomatik ilişkiyi Büyükelçilik düzeyine yükseltmeyi kararlaştırmıştır.

General Franco yönetimindeki İspanya’yla ilişkilerimizde canlılık sözkonusu olmamakla birlikte, karşılıklı ve ölçülü bir işbirliği anlayışı sürdürülmüştür. Nitekim iki ülke arasında, 16 Nisan 1959 tarihinde bir Dostluk Antlaşması da imzalanmıştır.

Türkiye-İspanya ilişkileri, 1980’lerin ortalarından itibaren İspanya’nın NATO’ya ve AB’ye katılması ve her iki ülkenin dış pazarlara açılma ve serbest ekonomiye geçişe öncelik veren benzer iktisadi politikalar uygulamaları sonucu canlanmaya başlamıştır.

1989 yılında Başbakan Turgut Özal’ın İspanya’yı ziyareti ilişkilerin gelişmesine ivme kazandırmış ve o tarihten bu yana siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda temaslar sıklaşmıştır. Bunun bir sonucu olarak İspanya Kralı Juan Carlos, 1993 yılında ülkemize bir devlet ziyareti gerçekleştirmiştir. Takip eden dönemde, Mart 1998’de Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel İspanya’yı ziyaret etmiş, Temmuz 1998’de Hükümet Başkanı Jose Maria Aznar’ın Türkiye ziyareti sırasında “İlişkilerin Geliştirilmesi için Ortak Hareket Eylem Planı” imzalanarak iki ülke arasında başta dış politika ve güvenlik alanlarında olmak üzere düzenli istişareler gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.

2009 yılında ikili ilişkilerimiz açısından yeni bir dönüm noktası teşkil eden ikili Hükümetlerarası Zirve mekanizması tesis edilmiştir. Bu kapsamda, dönemin Hükümet Başkanı Jose Luis Rodriguez Zapatero ile Sayın Cumhurbaşkanımız (Başbakan olduğu dönemde) arasında varılan mutabakat uyarınca, Türkiye-İspanya ilk Hükümetlerarası Zirve toplantısı 5 Nisan 2009 tarihinde İstanbul'da gerçekleştirilmiştir.

II. Hükümetlerarası Zirve: 22 Şubat 2010 / Madrid

III.Hükümetlerarası Zirve: 6 Eylül 2011 / Ankara

IV. Hükümetlerarası Zirve: 27 Kasım 2012 / Madrid

V. Hükümetlerarası Zirve: 11 Şubat 2014 / Ankara

VI. Hükümetlerarası Zirve: 24 Nisan 2018 / Madrid

17 Kasım 2021 tarihinde Ankara’da düzenlenen VII. Hükümetlerarası Zirve’de ilişkilerimizin Kapsamlı Ortaklık düzeyine çıkarılması kararlaştırılmıştır.

Son olarak, Türkiye-İspanya VIII. Hükümetlerarası Zirvesi Sayın Cumhurbaşkanımız ve İspanya Hükümet Başkanı Pedro Sanchez’in eşbaşkanlıklarında 13 Haziran 2024 tarihinde Madrid’de düzenlenmiştir.

İki ülke arasında artan ikili işbirliği, 2005 yılında Türkiye ve İspanya’nın Medeniyetler İttifakı Girişimine eş-sunucu olmasıyla Birleşmiş Milletler zemininde de yansımasını bulmuştur. Sözkonusu girişim bilahare Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından da benimsenerek bir BM girişimi halini almıştır.

İspanya, ülkemizin AB üyeliğine destek vermektedir. Bu çerçevede, 2010 yılının ilk yarısında İspanya’nın AB dönem başkanlığı döneminde "Gıda Güvenliği, Bitki ve Hayvan Sağlığı" faslı açılmıştır.

İki ülke arasındaki ikili ekonomik ilişkiler işbirliğimizin lokomotifini oluşturmaktadır. 2024 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi, yaklaşık 19,15 milyar Dolar (TR’nin ihracatı: 9,78 milyar Dolar, TR’nin ithalatı: 9,36 milyar Dolar) olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizin 2024 yılı ihracat verilerine göre İspanya, bir sıra yükselerek en çok ihracat yapılan 7. ülke konumunda yer almakta, Türkiye’nin toplam ihracatının %3,7’si İspanya’ya yapılmaktadır. Ülkemizin ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında İspanya 8. sırada olup, payı %2,7’dir.

2025 yılının üçüncü çeyreğinde ticaret hacmi 15,07 milyar Dolar civarındadır.

Türkiye'nin İspanya'ya başlıca ihracat kalemleri, otomobil, tekstil, motorlu taşıtlar ve taşıt parçalarıdır. İspanya'dan başlıca ithalat kalemleri ise hazır giyim, kara taşıtları, otomotiv sanayi ürünleri, ilaçlar, kimyasal maddeler ve demir-çelik ürünleridir.

2002- 2025 döneminde, İspanya’dan ülkemize 11,5 milyar Dolar, Türkiye'den İspanya'ya 564 milyon Dolar Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) akışı gerçekleşmiştir. Ülkemizdeki en büyük İspanyol yatırımcılar BBVA, Mapfre ve Gestamp’tır.Türkiye’de İspanyol sermayeli 783 şirket ve 7 irtibat ofisi faaliyet gösterirken, İspanya’da ise 135 Türk sermayeli firma mevcuttur.

Türkiye ile İspanya arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması (1995), Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi (2002) gibi önemli anlaşmalar imzalanmış; Ekonomik ve Ticari Ortaklık Komitesi (ETOK/JETCO), Türkiye-İspanya İş Konseyi (1989) gibi ticari işbirliğini güçlendirecek yapılar tesis edilmiştir. Son JETCO toplantısı 2025 Mayıs ayında İstanbul’da düzenlenmiştir.

Türkiye ve İspanya Akdeniz’de iki güçlü Müttefik ve dost ülke olarak savunma ve güvenlik alanında da emsal teşkil edecek bir dayanışma ve işbirliği sergilemektedir.

İspanya’nın 2015’ten beri Türkiye’nin hava savunmasına katkı sağlamak için Adana, İncirlik’te konuşlandırdığı Patriot bataryası bu dayanışmanın somut örneklerinden biridir.

Son yıllarda giderek sıklaşan üst düzey askeri makamlarımız arasındaki temas ve ziyaretler de bu alandaki işbirliğimizin daha da ileri bir seviyeye taşınmasına katkıda bulunmaktadır.

Savunma sanayii VIII. Hükümetlerarası Zirve’de belirlenen öncelikli işbirliği alanlarından biri olup, ülkemizle İspanya arasında bu alanda geçtiğimiz dönemde, A400M askeri nakliye uçağı ve TCG Anadolu gibi projelerde yaptığımız kapsamlı işbirliklerinin gelecekte çeşitlendirilerek artırılması ortak hedefimizdir.

Ulaştırma ve bilhassa sivil havacılık alanında işbirliği de ikili ilişkilerimizin ve halklarımız arasındaki yakın münasebetlerin önemli boyutlarından biridir. Başta bayrak taşıyıcımız THY olmak üzere, birçok havayolu şirketimiz artan talep çerçevesinde İspanya’ya yönelik sefer sayılarını her geçen yıl artırmakta, mevcut uçuş noktalarına yenilerini eklemektedir.

Turizmde dünyanın en gözde destinasyonları olan Türkiye ve İspanya, Madrid’de yerleşik BM Turizm Örgütü çatısı altında da yakın işbirliği yapmaktadır. 2024 yılında ülkemizi 382.896 İspanyol ziyaret etmiştir. Aynı dönemde İspanya’yı ziyaret eden vatandaşlarımızın sayısı yaklaşık 600 bin olmuştur. 2025 yılının ilk 9 ayında İspanya’dan Türkiye’ye 343 bin civarında turist gelmiş, bu sayı Türkiye’den İspanya’ya yapılan ziyaretler için ise yaklaşık 500 bin olarak gerçekleşmiştir.

Üst düzey çokça ziyaret ve görüşmeyle ikili siyasi ve askeri ilişkilerimiz ile parlamenter diplomasimiz hızla gelişir, ortak yatırım ve kalkınma hamlelerimiz sürerken kültür ve eğitim alanındaki işbirliğimizle insan insana bağlarımız da güçlenmektedir.

Ülkemizle İspanya arasında, 28 Mart 1956 tarihinde imzalanmış bir Kültür Anlaşması, 9 Mart 2006 tarihli Kültürel İşbirliği Programı, 7 Ağustos 2009 tarihinde yürürlüğe giren Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması ve 3 Ekim 2013 tarihinde imzalanmış olan Eğitim Alanında İşbirliği Anlaşması bulunmaktadır. 2014 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi ile İspanya Krallığı Dışişleri ve İşbirliği Bakanlığı Diplomasi Okulu Arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası imzalanmıştır. Ayrıca 2024 Haziran ayında düzenlenen 8. Hükümetlerarası Zirve vesilesiyle, Milli Eğitim Bakanlığı ve İspanya Eğitim, Mesleki Formasyon ve Spor Bakanlığı arasında Mesleki ve Teknik Eğitim alanında karşılıklı işbirliğine yönelik Mutabakat Zaptı imzalanmış olup, iki ülke arasında mesleki ve teknik eğitimde işbirliğinin artırılmasına yönelik somut adımlar atılmaktadır.

Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Başkanlığı ile İspanya Eğitim, Kültür ve Spor Bakanlığı arasında 2002 yılında imzalanan “İşbirliği Protokolü” çerçevesinde belli başlı İspanyol üniversitelerinin rektörleri ve akademisyenleriyle Türk üniversitelerindeki muhatapları arasında temaslar kurulmaktadır. Üniversitelerarası işbirliklerinin artırılması amacıyla Büyükelçiliğimizce pek çok girişim yapılmakta ve üniversiteler ve ilgili bölümler arasında doğrudan temas kurulması sağlanmaktadır.

İspanya’da ilk Türkiye Çalışmaları Kürsüsü, ülkenin öndegelen devlet üniversitelerinden olan Madrid Complutense Üniversitesinde 2024 Mayıs ayında açılmıştır. 26 Nisan 2002’de Ankara’da iki ülke arasında imzalanan “Kültür Merkezleri Kurulması ve Bu Merkezlerin Faaliyeti Hakkında Anlaşma” kapsamında ise, 2018 yılından bu yana çeşitli kültürel etkinlikler düzenleyerek faaliyet gösteren Madrid Yunus Emre Enstitüsü, 1 Şubat 2025 itibariyle C/ El Españoleto, 17 adresinde çalışmalarına başlamıştır. Enstitüde çeşitli kültürel faaliyetlerin yanısıra Türkçe dersleri de verilmektedir.

Ayrıca, Granada Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık Bölümü ile Modern Diller Merkezi’nde, Madrid Autonoma Üniversitesi Asya ve Afrika Çalışmaları Lisans Programı ile Mütercim TercümanlıkLisans Programıkapsamında, Madrid Complutense Üniversitesi Dilbilim, Arap, İbrani, Bask ve Doğu Asya Çalışmaları Bölümü'ne bağlı Arap ve İslam Çalışmaları Anabilim Dalı’nda ve Barselona Üniversitesi Filoloji ve İletişim Fakültesi Antik Yakın Doğu Enstitüsü’nde seçmeli Türkçe dersleri verilmektedir.

Diğer taraftan, Erasmus programı kültürel ilişkilerimizin ve üniversitelerarası işbirliğimizin geliştirilmesi bakımından büyük önem arzetmektedir. İspanya Erasmus öğrenci değişim programı çerçevesinde öğrencilerimiz arasında en çok tercih edilen ülkeler arasında dördüncü sırada yer almakta olup, 2004 yılından bu yana ülkemizden İspanya'ya 43 bini aşkın Erasmus hareketliliği gerçekleşmiştir.

Ayrıca, Türkiye Bursları kapsamında bugüne kadar toplam 53 İspanyol öğrenciye burs verilmiştir. Halihazırda dört İspanyol öğrenci sözkonusu burslarla ülkemizde eğitim görmektedir.

2025 Kasım ayı itibarıyla Madrid Büyükelçiliğimiz Konsolosluk Şubesine kayıtlı 4.361 ve Barselona Başkonsolosluğumuza kayıtlı 6.487 olmak üzere İspanya’da kayıtlı toplam 10.848 vatandaşımız bulunmaktadır.

İspanya’da yerleşik vatandaşlarımız çoğunlukla turizm, tekstil, bilgi teknolojileri, finans, mühendislik, hizmet sektörü ve akademi alanlarında çalışmaktadır. İspanya’daki vatandaşlarımızın önemli bir bölümü Madrid Özerk Bölgesi ile Katalunya Özerk Yönetiminde yerleşiktir. Endülüs, Bask Bölgesi, Valensiya ile Kanarya ve Balear Adaları vatandaşlarımızın bulunduğu diğer bazı bölge ve kentleri oluşturmaktadır.